Video-verslag Amsterdam Gay-pride 2012
Een impressie van het Amsterdam GayPride weekend en een overdenking van de huidige stand van zaken van het debat over homoseksualiteit in Nederland (video-post)
Mijn allereerste videopost op dit blog. En dan meteen een hele uitgebreide. Ik zal bij deze beloven dat ik er geen gewoonte van ga maken (misschien is dit wel de enige keer). Ik heb deze camera nog niet zo lang en de filmkunst nog lang niet onder de knie (misschien gebeurt dat wel nooit). Bij voorbaat excuses! Ook voor dat ik een vooraf geschreven script opdreun. Dat doe ik nooit als ik ergens een lezing geef, of anderszins een verhaal in het openbaar moet houden. Maar met de camera heb ik gewoon vrijwel geen ervaring, dus dat dwong me enigszins om een voorgekookt sjabloon op te dreunen (al dan niet hakkelend, bij het onprofessionele gewiebel van mijn camrecorder). Nogmaals excuses! Maar ik wilde me toch een keer aan dit experiment wagen.
Ik heb een uitgebreid verslag gemaakt van het afgelopen gaypride weekend in Amsterdam (2-5 augustus 2012). Ik heb dit omlijst met een korte inleiding op de geschiedenis van de homo-emancipatie in Nederland en de oorsprong van het fenomeen Gaypride (de Stonewallrellen in New York). Verder bevat deze post een verslag van de Tears of Pride Walk, gehouden op donderdag 2 augustus en natuurlijk een uitgebreid verslag van de dag van de Canal Parade, op zaterdag 4 augustus, van de parade zelf en een aantal omringende festiviteiten. Ik heb de Canal Parade bekeken samen met de mensen van Secret Garden, een organisatie voor homo’s en lesbo’s afkomstig uit de Islamitische wereld en met Iran LGBT Nederland, ergens op de kade langs de Oude Schans. Verder heb ik een uitgebreide wandeling door de stad gemaakt en het nodige vastgelegd en becommentarieerd. Daarbij gaat het vooral om de opmerkelijke, leuke en soms ludieke kanten van het gebeuren.
Naast een verslag van de Pride is het ook een overview van de Amsterdamse homoscene zoals ik die nu meer dan tien jaar ken en waar ik, tot op zekere hoogte, ook deel van ben gaan uitmaken- als de barmannen en de portiers van verschillende uitgaansgelegenheden je beginnen te kennen kun je dat wel zeggen, met het risico dat je op een gegeven moment zelfs tot een meubelstuk verwordt (of dat voor mij opgaat laat ik aan anderen). Hoewel, er is niet zoiets als een homoscene. Zoals ik ook in deze bijdrage probeer te laten zien, zijn er talloze subculturen (waarvan ik met sommige wel wat heb, met andere helemaal niets). Op mijn manier heb ik er ook een beetje een ‘voorlichtingsfilm’ van gemaakt, al heeft het verder geen pretenties. Het issue veilige seks en HIV preventie laat ik wel aan de orde komen, omdat ik vind dat dit nog altijd verteld moet worden.
In het tweede gedeelte heb ik het vooral over mijn grootste zorg van dit moment. Ik heb het daar al vaker over op dit blog gehad. Het gaat om hoe de inmiddels alweer drie verschillende rechts populistische bewegingen van de afgelopen tien jaar hebben geprobeerd het homo-emancipatie issue te kapen, om zich tegen de moslims in Nederland af te zetten, van Pim Fortuyn, via Rita Verdonk, tot en met de PVV van Geert Wilders. Zelf heb ik me daar zeer aan geërgerd (zie ook eerdere bijdragen op dit blog, zoals hier, hier, of hier) en vind ik ook dat dit misschien wel het grootste gevaar is voor de homo-emancipatiebeweging. Wat mij betreft kan dit de intergriteit van de homo-beweging aantasten (al is dat gelukkig nog niet gebeurd, want de liefdesverklaring is tot nu toe vooral van een kant gekomen, al schenen veel homo’s toentertijd wel vooral Rita Verdonk erg enig te vinden) en ten tweede zal dit, naar mijn mening althans, vooral de emancipatie van de homoseksuelen in islamitische kring belemmeren. Want ook daar zijn mensen, zij het niet altijd even openbaar, bezig om homoseksualiteit bespreekbaar te maken. Ik licht dit punt in het tweede gedeelte van mijn film nader toe, hoewel de emancipatie-discussie in islamitische kring een belangrijke rode draad is in het totale verslag.
Hieronder mijn film, opgeknipt in 11 delen van youtube (duur totaal ong. 72 minuten). Daaronder volgen nog enkele links, die relevant zijn voor wat er in deze ‘film’ (het blijft een amateuristisch en schots en scheef in elkaar geknutseld rommeltje, ik kan me niet genoeg indekken 😉 ) aan de orde komt.
officiële site Amsterdam gaypride: http://www.weareproud.nl/
sites mbt homoseksualiteit, van emancipatie, belangenorganisaties tot ongecompliceerd uitgaan, die mijn sympathie/instemming/ voorkeur hebben
- Abdellah Taïa, A Boy to be sacifiedNew York Times, 24-2-2012 0
- al-QawsalQaws for Sexual & Gender Diversity in Palestinian Society 0
- Arabs4Tolerance0
- COC Nederlandbelangrijkste organisatie voor homoseksuelen in Nederland 0
- Connecting Differences0
- DarkangelGoed (grassroots) initiatief ter bevordering van veilige seks en AIDS preventie (oorspronkelijk uit Duitsland) 0
- De homo als nieuw rechts troetelkinddoor Thomas von der Dunk (de Volkskrant, 09-08-2010) 0
- gay blogvoor allerlei nieuwtjes en issues uit de wereld der gelijkgeslachtelijke geaarden 0
- Gay Middle East0
- Gay Muslims (Channel 4, 2006)aangrijpende documentaire (6 delen) 0
- Gerrit Komrij, De Knuffelhomo; Waarom zijn Nederlanders zo dol op homoseksuelen? MOSSE LEZING – 17 september 2008, COC nederland0
- Habibi Anade enige openlijk Arabische homokroeg ter wereld, hier in Amsterdam 0
- Hespress- مثليّو المغرب يصدرون أوّل عدد من مجلّة خاصّة بهمMarokkaans tijdschrift voor Homoseksuelen 0
- Holebi Christenen punt nl0
- Iranian Railroad for Queer Refugees0
- Iraqi LGTBFor Human Rights in Iraq- LGTB Rights Group 0
- Nighttours.comhandige online gids en forum voor diverse activiteiten (vooral uitgaan) in de gayscene 0
- Pink Istanbuluitwisselingsproject/organisatie van grote feesten van de gayscene van Istanbul met die van Amsterdam 0
- Secret GardenSecret Garden is een Stichting van homo-/bi-seksuelen/lesbische/transgender moslims en sympathisanten, gevestigd in Amsterdam 0
- Strijders voor de liefdeDocumentaire in het kader van de Gay Pride waarin Sipke Jan Bousema in binnen- en buitenland op zoek gaat naar de mannen en vrouwen die een dagelijkse strijd moeten leveren om hun liefde openlijk en veilig te mogen uiten. 0
- The Celluloid Closetdocumentaire van Rob Epstein en Jeffrey Friedman (1995) over de representatie van homoseksualiteit en homoseksuelen in Hollywoodfilms door de jaren heen 0
- Uit de Kast de sympathieke serie, waarin jongeren uit de kast komen, met Arie Boomsma online 0
Ikzelf filmend gesnapt door de camera van ‘Fotograaf Erik’, op donderdag 2 augustus 2012 bij de Westerkerk (zie http://partyhotshots.nl/2012/08/tears-of-pride-walk/ )
Hieronder nog een aantal foto’s (snapshots) uit het door mij gefilmde materiaal (klik op de foto’s voor vergrote weergave):
twee bovenstaande foto’s http://www.clubrapido.com/videos/
bovenstaande foto door Erik (http://partyhotshots.nl/2012/08/tears-of-pride-walk/ )
Floris Schreve,
Amsterdam, augutus 2012
regenboog boven Amsterdam, augustus 2012
Canal-Parade 2011 (Prinsengracht)
Foto’s Floris Schreve (tenzij anders aangegeven)
Homo’s!…het gelijk van Komrij
Homo’s!…het gelijk van Komrij
Een half jaar geleden schreef ik op mijn weblog het ietwat sneerderige en daarmee ‘typisch nichterige’ stukje ‘Warm badje met homo-moeder Rita’. Ik liet toen al merken dat ik de omarming van het platte Archie Bunker electoraat, opgezweept door foute politici, hoogst onaangenaam vond. Gelukkig bleek ik niet de enige te zijn. Kort geleden publiceerde Gerrit Komrij een mij uit het hart gegrepen essay ‘Waarom is Nederland zo dol op homo’s?’ (de Groene Amsterdammer, 26-09-2008). Vooral de passage over Rita Verdonk klonk mij als muziek in de oren. Komrij: ‘Omdat haar naam nu weldra vergeten zal zijn, ondanks haar robuuste aanwezigheid de laatste jaren en ondanks de amechtige kalverliefde waarmee de journalisten haar op een voetstuk plaatsten, wil ik even vastleggen wie Rita Verdonk is. Rita Verdonk is een in haar motoriek ietwat boerse vrouw met beperkte verstandelijke vermogens, afkomstig uit het gevangeniswezen waar men, boef of cipier, alles weet van onderdrukte seksuele verlangens’. Hoera, dacht ik, eindelijk iemand die dit ook vindt en dit veel mooier onder woorden kan brengen dan ik het ooit zou kunnen. Ik ben een groot liefhebber van Komrij, zolang hij maar geen dichter des vaderlands is of een ongelukkig gedicht schrijft over de ‘zittende politicus’, die het ‘echte monster niet ziet’ (rond de moord op Pim Fortuyn). Dat vond ik helaas een misser en ik was even bang dat hij zijn kunstenaarschap had verloren aan het platte volksgevoel en het gebrul van de meute. Maar gelukkig had Komrij daar ook snel ‘tabak van’, zoals hij middels een afscheidsgedicht liet weten.
Komrij als vrij kunstenaar heb ik echter zeer hoog zitten. Zijn roman ‘Verwoest Arcadië’ vind ik een van de hoogtepunten van de Nederlandse literatuur wanneer het homoseksualiteit betreft, net als alle boeken van de nog steeds geheel ten onrechte vrij onbekende schrijver Willem Melchior. Qua wat oudere Nederlandse literatuur de suggestieve juweeltjes van Louis Couperus tot het gewaagde directe van Jacob Israël de Haan. Moedig dat zij aan het begin van de twintigste eeuw deze verhalen durfden en zelfs konden schrijven rond dit thema, los van de grote literaire kwaliteit. Ook erg mooi is de serie ‘Geheim dagboek’ van Hans Warren. Ik ben zelf niet zo’n grote liefhebber van Reve, maar dat wil dat wel nederig aan mijn eigen beperktheid wijten. Misschien zie ik op dat gebied nog een keer het licht.
Maar goed, homo’s dus. Er is de laatste tijd rond mijn soort mensen veel te doen geweest dus wellicht moet ik zelf maar eens duidelijk maken hoe ik tegen mijn eigen soort aankijk en vooral, wat ik vind van hoe allerlei hetero’s er tegen aan kijken, van goedbedoeld tot kwaadwillig.
Aan een kant gaat het goed met de homo’s. Homo’s zijn populair, zijn lief, grappig en ze zouden zo je ideale schoonzoon zijn. De soppende huisvrouw heeft de homo ontdekt, wat dat betreft geheel eens met Komrij. Je zou haar bijna het liefst een darkroom in een van de donkerste holen van de Warmoestraat in willen sturen maar wat als ze dat ook enig vindt? Koot en Bie waren al profetisch met hun Frank en Carla van Putten, in hun scène ‘niet wijzen, moeder’ (hier terug te zien http://www.youtube.com/watch?v=-xfTlBSqCQY ). Briljante sketch, maar dit lijkt zo’n beetje de prijs te worden die je moet betalen bij de algehele emancipatie. Alhoewel, homo’s zijn vooral leuk als ze weliswaar middelmatig zijn, maar toch net een beetje voldoen aan het clichébeeld dat veel hetero’s (en veel homo’s zelf overigens) van deze soort hebben. Dat is namelijk de januskop van de zo geliefde homo. De hetero’s moeten er wel hun eigen stereotype denkbeelden in bevestigd zien, anders is het niet meer leuk. Nederland houdt niet zozeer van homo’s, Nederland houdt van een cliché van homo’s. En laat dit nu net de valkuil zijn. In Komrij’s woorden: ‘Er loopt een directe lijn van de Canal Parade naar de Paralympics!’
Elders op mijn blog is het verschijnsel exotisme in verschillende bijdragen vaak langsgekomen. Exotisme wil zeggen dat het beeld van de ander belangrijker is dan de ander zelf. Het beeld kan naar hartenlust worden ingezet voor de eigen doeleinden. Arabieren zijn enerzijds wellustig en anderzijds gevaarlijk (handig als je een vijand nodig hebt, zie hier). Indianen zijn oud en wijs en hun ras representeert de ‘avondschemering der mensheid’ (handig in dit geval voor Rudolf Steiner en de antroposofie, als je een theorie nodig hebt waarin het Arische ras het summum en de bloei van de schepping zou moeten zijn, zie hier, sommige hedendaagse indianen zelf over deze stereotypen, zie hier). Rita Verdonk houdt ook van homo’s en host graag met ze mee (om de moslims te schoppen, we hebben het al eerder gezien). Allemaal vormen van exotisme. Zelfbevestigdend exotisme bestaat ook. Het is hier allemaal langsgekomen. ‘Zelfbevestigend oriëntalisme’, Ba’thisme (Saddams variant van Arabisch nationalisme) en négitude (Senghors oproep aan alle zwarten om je vooral heel erg je op je Afrikaanse ‘roots’ te richten). De ander is hoe dan ook anders, soms in positieve zin, soms in negatieve zin, uitsluitend omdat we dan zelf zo zeker weten hoe wij zijn. Zie ook alle overbodige debatten over Nederlandse identiteit, ook al zo’n stompzinnige trend (geheel eens met Prinses Maxima overigens). Een positieve bijkomstigheid is dat er opeens veel aan geschiedenis wordt gedaan. Hopelijk is dat een kans om juist uit te leggen dat zo’n eigen identiteit helemaal niet bestaat en dat wij/zij denken volkomen zinloos is. Zouden we van de geschiedenis kunnen leren, als je dit soort lessen uit de geschiedenis kunt leren. Ook dat is twijfelachtig.
Maar hoe dan ook, heel onlangs bleek dat de homo’s zo actueel zijn dat ook het NCRV discussie programma ‘Rondom tien’ er een aflevering aan wijdde (hier terug te zien http://player.omroep.nl/?serid=182). Aanleiding was het stuk van Komrij. Daar bleek het volgende: sommige ‘homo’s’ hebben zelf genoeg van die lading stereotypen die door die ‘domme hetero’s’ zo hartstochtelijk worden gekoesterd, ook als dat zogenaamde positieve stoplappen zijn. Dit waren hele gewone homo’s, maar ze hadden hetzelfde als Komrij. Ik kan mij hier geheel in vinden. Stemde me weer positief.
Maar dan die anderen in dat programma. Er waren namelijk ook boze homo’s. Zij waren minder gecharmeerd van Komrij’s speldenprikjes. Maar zien jullie het dan niet? Hoe jullie gereduceerd worden tot een stereotype, een gebruiksartikel voor foute populisten. Soms handig om in te zetten, maar soms ook niet. En dat Geer en Goor zich daarvoor laten lenen is hun probleem. Geef mij dan maar Komrij’s hautaine vertoog. En laat de cliché-nichten maar aan de hetero’s, al zie ik het soms met lede ogen aan.
Wat mijn probleem is met ‘homo-exotisme’ is dat het altijd een agenda dient die niet de jouwe is (zeg ik als homo). Het is altijd iets interessants om voor buitenstaanders (hetero’s in dit geval) mee aan de haal te gaan. Dat kan soms bloedlink zijn. Hetero’s kunnen op die manier gaan uitmaken wat typisch homo is en wat niet. Er is zo sprake van een discours-vorming buiten jouw invloed om. Over jou en niet met jou. Uiteindelijk is het ook de hetero die de marges bepaald waarbinnen je wel of geen homo mag zijn (wat zag Michel Foucault dit soort zaken toch goed, zie hier een nog altijd huiveringwekkend goede en beroemde tweegesprek met Noam Chomsky http://www.youtube.com/watch?v=WveI_vgmPz8, een van de mooiste hoogtepunt van het ‘postmodernisme’ ). Discoursvorming hangt uiteindelijk samen met machtsuitoefening, wat dat betreft nog altijd eens met Foucault, al is deze denker tegenwoordig weer een beetje ‘uit’. Foucault was trouwens ook homo, maar dat heeft er voor mij niets mee te maken. Hooguit zou je dan sneller bewust kunnen zijn van dit soort processen van macht, van insluiting en uitsluiting, maar ik denk dat je dat ook heel goed kan als je tot een andere vreemde minderheid behoort. Ik zou ook kunnen verwijzen naar mijn eerdere artikel over de kunstenaar Jimmie Durham (zie Moderne kunst van Indiaans Noord Amerika), of wat verschillende kunstenaars uit de Arabische wereld hierover te vertellen hebben. Heb juist voor dat thema altijd een grote fascinatie gehad. Ga dat hier overigens niet psychologisch proberen te verklaren door aan oninteressante introspectie te doen, dat laat ik liever aan anderen. Ik heb trouwens een grondige hekel aan vrijblijvend amateur psycholoog spelen, naar mezelf en naar anderen.
Maar goed, om toch iets over mezelf te zeggen, hoe beleef ik mijn eigen homoseksualiteit? Aan een kant zou je mij bijna een ‘assimilant van de heterocultuur’ kunnen noemen, zoals dat in de jaren van radikale aksie heette (in die dagen diende je soms zo militant mogelijk je identiteit uit te dragen, net alsof je als mens een geworden was met je identiteitssjabloon). Zo beleef ik het dus duidelijk niet. Wat wel leuk is aan het postmodern homo zijn is dat je kan shoppen uit verschillende subculturen. Een soort prettige vorm van schizofrenie dus. Nu heb ik ook geen vaste relatie en ben ik nog relatief jong, dus heb daar volop gelegenheid toe. Het is dus veel vrijheid blijheid en veel mag, maar niets hoeft. Rare verkleedpartijtjes voor diverse gelegenheden, die weer heel erg komisch zijn als je er ook weer met gepaste afstand naar kan kijken. Dan kun je er ook vaak erg om lachen. Dat zo’n beetje. Zolang je maar niet door een kleine nalatigheid je eigen leven en dat van anderen in gevaar brengt. Die verantwoordelijk heb je namelijk wel en in dat opzicht ben ik erg rechtlijnig. Voor zo’n Groninger affaire dus geen greintje begrip. Voor ander onveilig gedrag ook niet. Dat is eigenlijk alles.
Wat dat ‘identiteits-shoppen’ betreft het is altijd weer grappig om te zien hoe er in diverse kringen aan groepsvorming wordt gedaan. Er is geen wereld zo trendgevoelig als de homowereld (ik kan beter zeggen ‘homowerelden’ want deze is verdeeld in allerlei verschillende soorten scenes). Trends komen en gaan daar bijna sneller dan in de ‘normale’ en ‘hetero’ boze buitenwereld. Of het nu om de leerscene gaat of om de meer trendy jongenscultuur van de Reguliersdwars. Er is vaak niets leukers dan met mede homoseksuelen badinerend te ouwehoeren over hoe lomp, onelegant en smakeloos die domme heterowereld is, die er vaak niets van heeft begrepen. Heel erg navelstaarderig is dat ook, zo niet bijna dorps. En ja, iedere kudde heeft een vijand van buiten nodig, dat is wel weer het jammere maar ook het onvermijdelijke er aan. Maar soms wel erg grappig, zolang je er niet in verzuipt.
Wat voor mij ‘typisch’ homo is, is iets wat ik zelf uitmaak. Dat hoeft mij niet te worden uitgelegd door opportunistische buitenstaanders, die menen in hun zelfverklaarde tolerantie en ruimhartigheid de grenzen te mogen bepalen. Het betreft ook mijn persoonlijke keuzes en zolang ik daar niemand mee benadeel gaat het ook niemand iets aan. Wel kan ik me erg storen aan sjabloondenken en kuddegedrag. ‘Dat jij niet op Pim stemt, jij als homo zou toch beter moeten weten’ heb ik een keer te horen gekregen van iemand, die net als ik lid was geweest van het Leidse corps Minerva. Hij had net ontdekt en bedacht dat homo’s ook leuke mensen zijn, zolang ze maar wel een beetje anders blijven. Dankzij Pim zijn homo’s op een gevaarlijke manier ‘in’ geworden. Dat is al iets om waakzaam voor te zijn. Want wat als je niet aan het beeld voldoet wat zo dodelijk wordt omhelsd? Wellicht is een nog sterkere afwijzing en uitsluiting het gevolg. Oppassen dus. De uitzending van ‘Rondom tien’ laat zien dat er nog altijd redenen zijn om oplettend te zijn. Voor je het weet word je in het hokje van de ‘Pride homo’s’ geduwd. Het volk vindt dat nu even fantastisch maar wee je gebeente als de stemming omslaat. Komrij heeft dus gelijk, al is het maar hoe hij instemmend wordt aangehaald op Geen Stijl: ‘Albert Verlinde, Geer & Goor en alle andere zogenaamd hilarische fladdernichten bukken jullie even? ‘s-Lands homoseksueelste mooischrijver Gerrit Komrij vraagt uw aandacht voor zijn gebalde vuist tot vér achter het schaambot’ (http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/2008/09/komrij_poept_op_homos.html). Het is een bijna selffulfilling prophecy. Alleen het slot van dat stuk al: ‘Zo. En nu weer buttsecksen allemaal’ (met die spelling, laat staan dat die idioten weten waar ze het over hebben). Komrij waarschuwt ons juist voor dit geluid, alleen hebben die idioten van Geen Stijl dat niet eens door. Wel beangstigend, en hoe dom de meeste stukjes van geenstijl.nl ook zijn, zij komen meestal wel uit de diepste riolen van de samenleving en laten helaas wel zien hoe even later het ‘Gesundes Volksempfinden’ eruit ziet wanneer het bovengronds komt. Dat hebben we al in het geval van de moslims gezien.
Om geheel instemmend met Gerrit Komrij af te sluiten: ‘Macht blijft macht. Ik kan, als homoseksueel uit een verloren tijd, nog signalen lezen. En al die signalen geven te kennen dat er iets zwaait voor de homoseksuelen als ze niet langer aan de eis van knuffelbaarheid voldoen’. Wie kan zich nog Rotterdam Culturele hoofdstad 2001 herinneren? Het voorbeeld van multiculturele tolerantie, waar buurstad Antwerpen met zijn Dewinter een voorbeeld aan zou moeten nemen? Hoe ‘knuffelig’ er toen over Marokkanen werd gepraat? 11 september kwam en binnen een jaar was het de stad van de leefbaren en Pim Fortuyn.
De woorden op nationale onderbuik Geen Stijl geven genoeg te denken. Ga toch ‘buttsecksen’. Blijkbaar zowel een randdebiel achter het toetsenbord als tussen de lakens. En bemoei je verder niet met zaken waar je geen verstand van hebt.
gaypride, Amsterdam 2008
Mijn hersenspinsels en gedachtekronkels 
leave a comment